کتیا (CATIA) چیست و چه کاربردی دارد؟

زمانی که برادران رایت ‌به‌طور شبانه‌روزی برای ساختن یک وسیله‌ی پرواز تلاش می‌کردند هیچ اثری از نرم‌افزار کتیا CATIA نبود. آن‌ها نمی‌دانستند روزی می‌رسد که از صفر تا صد طراحی‌های مکانیکی در یک جعبه‌ی کوچک به نام کامپیوتر انجام می‌شود که کوچک‌ترین ایرادها و اشکال‌ها را در همان مراحل اولیه نشان می‌دهد و به مهندسان برای تولید نمونه‌های واقعی، کمک بی‌اندازه‌ای می‌کند.

تا زمانی که برادر کوچک یعنی ارویل در زمان سفر کرد و وارد یکی از کارخانه‌های هواپیما سازی امروزی شد. در این مقاله در مورد چیزهایی که ارویل در این سفر دید و نرم‌افزار کتیا (Catia)، ویژگی‌ها و کاربردهایش به‌طور مفصل صحبت کنیم.

کتیا چیست؟

 برادران رایت درحال یک تلاش مستمر و شبانه‌روزی برای به ثمر رسیدن ایده‌هایشان بودند. یکی از روزها خسته و ناامید داشتند لب رودخانه قدم می‌زدند که به یک اتاقک کوچک که بعدها فهمیدند ماشین زمان است برخوردند. ارویل  داخل اتاقک رفت و تا بخواهد نگاهی به اطرافش کند در بسته شد. دکمه‌های مختلفی که جلوی رویش بودند را یکی‌یکی زد تا بالاخره در باز شد ولی نه خبری از برادرش بود و نه رودخانه‌ای که کنارش قدم می‌زدند. همه‌جا پر بود از آدم‌هایی که جلوی جعبه‌های کوچک پشت میز نشسته بودند و دکمه‌های جلویشان را فشار می‌دادند.

آن بالا عکسی از خودش و برادرش روی دیوار بود. خوب که پرس‌و‌جو کرد فهمید اینجا یک شرکت هواپیماسازی است. مهندسان وقتی فهمیدند یکی از برادران رایت پا به‌شرکت گذاشته شوکه و خوشحال شدند و مراحل کار را برایش توضیح دادند. یکی‌شان گفت ما این روزها کار طراحی و مدل‌سازی صنعتی را با استفاده از نرم‌افزار کتیا انجام می‌دهیم. ارویل پرسید کتیا چیست؟

مهندسان توضیح دادند کتیا یک نرم‌افزار طراحی صنعتی است که یک شرکت فرانسوی به نام داسو سیستم برای اولین بار تولید و استفاده کرد. این نرم افزار اولین بار برای توسعه‌ی یک جت جنگنده به نام میراژ استفاده شد و بعدها کم‌کم پایش به خیلی از شرکت‌های بزرگ و کوچک باز شد.

کتیا یک نرم‌افزار بسیار قدرتمند در زمینه‌های CAM، CAD و CAE است. ارویل چشم‌هایش گرد شد و پرسید این‌ها دیگر چی هستند و دقیقا چکار می‌کنند؟

مهندسان برای آقای ارویل توضیح دادند که CAM یعنی طراحی به‌وسیله‌ی کامپیوتر، CAD یعنی ساخت بااستفاده و کمک رایانه و  CAE یعنی مهندسی تحلیل با کامپیوتر. یک نرم‌افزار کمکی هم در کنار کتیا کار می‌کند که مثل یک برادر کمک می‌کند تا در کنار هم از پس پیچیده‌ترین پروژه‌های آنالیزی بربیایند. این‌جا بود که آقای ارویل آهی از ته دل کشید و یاد برادرش ویلبر افتاد که چطور داشتند در کنار هم موتورهای پیچیده را آزمایش می‌کردند تا به هدف‌شان برسند.

مهندسان شرکت رو به آقای ارویل ادامه دادند: تا به‌حال نسخه‌های زیادی از این نرم‌افزار  ارائه شده است که البته نسخه CATIA V5 با قابلیت‌های ویژه و کاربردی‌اش نظر همه را به سمت خودش جلب کرد و می‌توان گفت این نسخه یک انقلاب به‌تمام معنا برای شرکت‌های کوچک و بزرگ بود.

قابلیت ماشینکاری (CAM) در CATIA

از کاربردهای نرم‌افزار کتیا چه می‌دانید؟

ارویل که به‌شدت کنجکاو شده بود از مهندسان خواست تا بیشتر در مورد این نرم‌افزار فوق‌العاده برایش توضیح بدهند و پرسید کتیا دقیقا چه کاربردهایی دارد؟

• یکی از مهندسان ارشد شرکت برای آقای ارویل توضیح داد که catia از پس هر پروژه طراحی صنعتی که فکرش را بکنید برمی‌آید و در صنایع مختلف مثل همین هواپیماسازی خودمان، کشتی‌سازی، خودروسازی، ساخت لوازم خانگی، معماری، عمران و… کاربرد دارد.
• هر طراحی دوبعدی و سه‌بعدی صنعتی به کمک کتیا می‌تواند انجام شود.
• این برنامه می‌تواند هر قطعه را در هر سطحی از پیچیدگی هم که باشد طراحی و مدل‌سازی کند. وقتی بدانید شرکت‌هایی مثل بوئینگ، فورد، نیسان، آئودی، زیمنس و… از catia استفاده می‌کنند، عیار و ارزشش بیشتر و بهتر برایتان مشخص می‌شود.
• کتیا می‌تواند در پروسه‌ی ماشین‌کاری و طراحی‌های مربوط به آن کاربرد داشته باشد و در استخراج G_code ها نقش اساسی را بازی کند.
• کتیا از پس طراحی مکانیزم‌ها و سیستم‌های هیدرولیکی، الکتریکی و… برمی‌آید و می‌تواند این پروژه‌ها را تجزیه و تحلیل کند.
• مهندسان به کمک این نرم‌افزار می‌توانند کارهای شبیه‌سازی هم انجام دهند.
• طراحی قالب از دیگر کاربردهای کتیا است.
• شرکت‌های بزرگ از کتیا برای مدیریت پروژه‌هایشان هم استفاده می‌کنند.
• کتیا هم‌چنین می‌تواند در کنار چند نرم‌افزار دیگر مثل ENOVIA ، DELMIA، Smart team قرار بگیرد و البته نقش نرم‌افزار پایه را بازی کند. این‌ها در کنار هم مجموعه‌ی PLM را تشکیل می‌دهند و می‌توانند در از اولین مرحله‌های اتود زدن و طرح‌های اولیه تا آخرین مراحل کار یعنی بازاریابی و فروش محصولات را مدیریت کنند. البته ما این‌جا در مورد قابلیت‌های این مجموعه خیلی کم و بدون جزئیات صحبت کردیم.

آقای ارویل در مورد کاربردهای نرم‌افزار catia می‌شنید و کم مانده بود از تعجب شاخ دربیاورد. او با خودش فکر می‌کرد تقریبا صد سال بعد از تلاش‌های ما برای اولین پرواز چه اتفاق‌های ریز و درشتی که در این حوزه نمی‌افتد. ارویل از مهندسان همراهش خواست اگر امکان دارد کمی بیشتر در مورد ویژگی‌های نرم‌افزار کتیا برایش صحبت کنند.

با ویژگی‌های نرم‌افزار کتیا آشنا شوید

شاید روزی که شرکت داسو سیستم برای اولین بار از نرم‌افزار کتیا برای توسعه‌ی جت میراژ استفاده ‌کرد نمی‌توانست تصور کند که روزی کتیا اینقدر فراگیر و سرشناس شود. ولی واقعیت این است که این روزها کتیا با ویژگی‌های منحصر به‌فردی که دارد در تمام دنیا حرف اول را می‌زند. می‌خواهیم کمی بیشتر در مورد ویژگی‌های کتیا بنویسیم تا شما دقیقا بدانید تا به یک نرم‌افزار در حد و اندازه‌های غول در زمین طراحی‌های صنعتی طرف هستید:

• کتیا قابلیت فرمول‌پذیری و پارامتریک دارد. اعداد و اندازه‌ها را می‌توانید در حین کار تغییر بدهید و خیلی سریع یک مدل با ابعاد جدید داشته باشید.
• سرعت بالای کتیا یکی از ویژگی‌های خوب و منحصر به‌فردش است، به‌طوری که همزمان می‌تواند عملیات‌های مختلفی روی مدل‌ها انجام دهد.
• کتیا کاملا هوشمند است و از انواع الگوریتم‌های جدید و پیشرفته کمک می‌گیرد تا شما را به هدفی که در طراحی مورد نظرتان دارید برساند.
• گرافیک بسیار بالا ( Advance Interface ) : محیط گرافیکی قدرتمند کتیا سبب خواهد شد تا کاربر بتواند براحتی به جزئی ترین خواسته های خود در طراحی نیز دست پیدا کند
• این نرم‌افزار به شما این امکان را می‌دهد تا بتوانید از نتیجه‌ی کارتان با فرمت‌های مختلف خروجی بگیرید.
• کتیا تمام سعی‌اش را کرده است تا کاربر را راضی نگه دارد. از ایجاد نمودار درختی بگیر تا وجود یک History و تاریخچه‌ی قوی تا وقت نیاز بتوانید به آن مراجعه کنید و تغییرات را به عقب برگردانید. یک محیط گرافیکی عالی را هم به این ویژگی‌هایی که گفتیم اضافه کنید.

معرفی نرم افزار مشابه کتیا

ارویل بعد از این که خوب به حرف‌های مهندسین شرکت بزرگ هواپیماسازی گوش کرد، پرسید هیچ برنامه‌ی دیگری هم وجود دارد که بتواند همچین کارهایی برایتان انجام دهد؟

یکی از مهندسان سرش را تکان داد و گفت بله ، مثلا همان شرکتی که catia را تولید کرد، یک نرم‌افزار کاربردی دیگر در همین زمینه نیز ساخت و وارد بازار کرد. شرکت داسو سیستم برای این‌که همه جوره بازار طراحی صنعتی را در درست داشته باشد، نرم‌افزار سالیدورک(Solid work) را به شرکت‌های صنعتی معرفی کرد.

• نرم‌افزار سالیدورک یکی از نرم‌افزارهای طراحی صنعتی است که حرف‌های زیادی برای گفتن در زمینه‌های CAD و CAM دارد.
• محیط کاری سالیدورک به جذابیت و کاربرپسند بودن شهرت دارد.
• سالید ورک به‌نسبت کتیا قیمت کم‌تری دارد و مناسب شرکت‌ها و کسب‌وکارهای کوچک است.
• قابلیت شبیه‌سازی و رندرینگ این نرم‌افزار در میان طراحان و مهندسان شهرت زیادی دارد.
• سالیدورک یک نرم‌افزار رده میانی است و برای شرکت‌هایی که به محاسبه‌ها و مدل‌سازی‌های خیلی پیچیده و حرفه‌ای نیاز ندارند بسیار مفید و کاربردی است.
• اگر بخواهید از این نرم‌افزار برای ماشین‌کاری، طراحی قالب و … استفاده کنید باید پلاگین‌های مخصوصی را نصب کنید.

نرم افزار سالیدورک در حد و اندازه‌های خودش حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و می‌تواند کارآیی خوبی داشته باشد ولی در خیلی از موارد به پای کتیا نمی‌رسد چون:

• سالیدورک شاید در حوزه CAD بتواند با کتیا برابری کند ولی در زمینه‌های CAM و CAE قابلیت‌های کتیا را ندارد.
• سالیدورک به اندازه‌ی کتیا جامع و کامل نیست.
• کتیا نسبت به سالیدورک گران‌تر است و البته این به‌خاطر قابلیت‌های بیشترش است.
• کتیا در عمران و معماری هم استفاده می‌شود ولی سالیدورک در این حوزه‌ها کاربرد ندارد.
• کتیا طرح‌هایی دقیق‌تر و باجزئیات بیشتر به مهندسان تحویل می‌دهد و در کل سخت‌گیرتر است ولی سالیدورک نمی‌تواند در حد و اندازه‌های کتیا ظاهر شود.
  
  از مزیت کتیا نسبت به بقیه نرم‌افزارها بیشتر بدانید
  
  همان‌طور که قبلا هم گفتیم استفاده شرکت‌های بزرگ و بین‌المللی از کتیا، ثابت می‌کند که این نرم‌افزار در زمینه‌ی طراحی‌های سه‌بعدی صنعتی کاربردهای بی‌نظیری دارد و می‌تواند مهندسین سخت‌گیر و دقیق این شرکت‌ها را راضی کند. مخصوصا زمانی که CATIA V5 با قابلیت‌های فراوانش در طراحی سطوح پیچیده، ماشین‌کاری، ورق‌کاری و… ارائه شد خیلی از معادله‌ها را تغییر داد.
  
  
  

  ولی دقیقا چه ‌چیزی کتیا را از نرم‌افزارهای مشابهش، متمایز می‌کند؟
  

  • زمان طراحی با کتیا به‌طور قابل توجهی کم می‌شود.
  • مهندسان هنگام کار با کتیا می‌توانند مطمئن باشند خطا و ایراد در طراحی خیلی کم است و به‌ندرت ممکن است پیش بیاید.
  • محصول نهایی‌ای که با استفاده از کتیا طراحی و تولید می‌شود کیفیت بسیار بالایی دارد.
  • قبلا گفتیم زمان طراحی با استفاده از کتیا تاحد زیادی کوتاه می‌شود. بهتر است کاهش زمان تولید را نیز به آن اضافه کنید.
  • صرفه‌جویی در زمان، کاهش درصد خطا و اشتباه، افزایش کیفیت محصول نهایی و… همگی باعث می‌شوند بازدهی و سود شرکت به‌مرور زمان بیشتر شود.

  ویژگی‌های منحصر به‌فرد کتیا و مزیت‌هایی که نسبت به نرم‌افزارهای مشابهش دارد این روزها به یکی از محبوب‌ترین نرم‌افزارهای طراحی صنعتی دنیا تبدیلش کرده است.
  
  

  جمع‌بندی

  جناب آقای ارویل بعد از یک گشت حسابی در شرکت هواپیماسازی و آشنایی با کتیا و قابلیت‌هایش، دوباره سوار ماشین زمان شد و پیش برادر عزیزش برگشت. ارویل هرچه دیده بود را با جزئیات برای برادرش تعریف کرد و نهایتا گفت باورت نمی‌شود کمی بیشتر از صد سال دیگر هواپیمایی که ما امروز ساختیم به کمک یک نرم‌افزار کمکی به اسم کتیا به یک غول پرنده تبدیل می‌شود و کلی بار و انسان را از یک قاره به قاره دیگر می‌برد.

  از آقای ارویل و ماجرای سفر در زمانش که بگذریم بهتر است بدانید این روزها بیشتر قطعه‌ها، بدنه‌ها و… خودرو، هواپیما، لوازم خانگی و خیلی از چیزهای دیگری که به‌راحتی استفاده می‌کنیم با استفاده از نرم‌افزار کتیا CATIA و قابلیت‌های ویژه‌ای که دارد، ساخته شده‌اند.