RQ-11 چیست؟


RQ-11 از جمله پهپادهای شناسایی بسیار پرکاربرد آمریکایی‌ها در عراق و افغانستان است. سادگی راه‌اندازی و همچنین قابل حمل بودن آن از جمله مهمترین مزایایی است که RQ-11 را به یکی از مهمترین پهپادهای آمریکا تبدیل کرده است. این هواپیمای بدون سرنشین ساخت شرکت «آئروویرنمنت» است.

این شرکت که در کالیفرنیای آمریکا مستقر است، در زمینه ساخت ماشین‌آلات سوخت‌های نوین، خودروهای برقی و هواپیماهای بدون سرنشین تخصص دارد و از سال 1970 فعالیت خود را آغاز کرده است. این شرکت با تأسیس شرکت جانبی «اسکای تاور» و با همکاری سازمان ناسا و دولت آمریکا روی پروژه‌های هواپیماهای بدون سرنشین کار می‌کند.

این پهپاد اولین بار در ارتش آمریکا مورد استفاده قرار گرفته اما عملکرد و کارایی فوق‌العاده آن موجب شده تا بسیاری از دیگر کشورها نیز این نوع پهپادها را به خدمت بگیرند.
پهپاد آمریکایی RQ-11 ملقب به  Raven به معنی " کلاغ سیاه " یکی از پیشرفته ترین پهپادهای آمریکایی در بین پهپادهای سبک وزن نیروهای مسلح آمریکا به حساب می آید. در ابتدای دهه گذشته میلادی نیروهای مسلح آمریکا نیاز خود به یک پهپاد سبک با قابلیت حمل و پرتاب با دست، پرواز در ارتفاع پایین  با توانایی فراهم کردن اطلاعات زنده در " زمان واقعی " در شرایط پر خطر را اعلام کردند.

شرکت " AeroVironment " مستقر در ایالت کالیفرنیای آمریکا به عنوان پیمانکار برنده برای تامین این نیاز شناخته شده و پهپاد مذکور را در دو مدل A و B برای نیروهای مسلح آمریکا طراحی کرده و به تولید انبوه رسانده است.اولین پرواز این پهپاد آمریکایی در سال 2001 صورت گرفته و در ماه می سال 2003 میلادی به صورت رسمی به خدمت نیروهای مسلح آمریکا وارد شده است.
مدل Raven RQ-11B این پهپاد در سال 2005 برنده جایزه برنامه پرنده‌های بدون سرنشین آمریکا شده و برنامه تولید انبود آن در سال 2006 آغاز شده است. اندکی پس از آن بود که RQ-11 در نیروی هوایی و نیروی دریایی آمریکا نیز به کار گرفته شد.
تاکنون بیش از 19هزار فروند از این نوع پهپـاد تولید شده و استرالیا، جمهوری چک، دانمارک، اسپانیا، ایتالیا، هلند، انگلیس و چندین کشور دیگر این نوع پـهپاد را برای استفاده‌های نظامی کار گرفته‌اند. برنامه توسعه این پهپاد همچنان ادامه دارد و قرار است نوع پیشرفته‌تر آن که قابلیت اتصال به شبکه تبادل دیجیتال داده را دارد، به ارتش آمریکا و کشورهای متحدش تحویل داده شود.
 تا پایان سال 2006 میلادی چیزی بیش از 3000 فروند از این پهپاد در مدل A ساخته شد. این مدل دارای وزنی در حدود 1.9 کیلوگرم است که حمل و پرتاب آن توسط دست را ممکن می کند.
این پهپاد می تواند به مدت 80 دقیقه و تا شعاع 10 کیلومتری از محل پرتاب خود به عملیات بپردازد. این پهپاد می تواند در بازه سرعتی در حدود 32 تا 81 کیلومتر بر ساعت پرواز کند. این پهپاد را می توان به وسیله سامانه کنترل دستی و یا از طریق ایستگاه کنترل اصلی هدایت کرد. ارتفاع پروازی گونه A در حدود 30 تا 150 متر است.

محموله معمول همراه این پهپاد شامل دوربین های 3 وجهی و فروسرخ برای تصویر برداری در شب و روز و تمامی شرایط آب و هوایی است.
اما پس از اثبات موفقیت و کارامدی این پهپاد گونه B آن نیز تولید شده و به مشتریان آن تحویل شد. در این مدل وزن در همان حد مدل قبلی حفظ شده است اما مشخصات پروازی بهبود یافته است. گونه B می تواند به مدت 90 دقیقه تا شعاع 10 کیلومتری و در ارتفاع 4500 متری به پرواز بپردازد. این پهپاد می تواند در ماموریت جمع آوری اطلاعات، هدف گیری و شناسایی به کار رود. بر اساس اطلاعات منتشره کاربران این پهپاد می توانند به کمک دوربین های نصب شده بر روی آن به این نکته پی ببرند که آیا یک انسان در حال حمل سلاح هست یا خیر.
کنترل این پهپاد به دو صورت کنترل از روی زمین و کنترل از پیش‌ تعیین شده و مأموریتی انجام می‌‌گیرد. در روش اول یک استگاه زمینی کنترل پهپاد را در اختیار دارد و در روش دوم مأموریت پهپاد در آن ذخیره شده و هواپیما به صورت خودکار با راهنمایی سیستم موقعیت یاب به محل‌های تعیین شده رفته و اطلاعات جمع‌آوری می‌کند.
اما آنچه که شکار چنین پهپادی را دشوار می‌کند، قابلیت فراخوان آنی آن است، به نحوی که متصدی کنترل می‌تواند با فشار تنها یک دکمه فرمان بازگشت فوری به محل پرتاب را صادر کند تا پهپاد به محلی که از آن پرتاب شده بازگردد. دوربین ارسال رنگی تصاویر و دوربین مادون قرمز دید در شب از جمله تجهیزاتی است که روی این پهپاد نصب شده است.
اما پایگاه آمریکایی «صنعت دفاع» نیز در مورد این پهپاد گزارش داده است که RQ-11 قادر است تصاویر گرفته شده را به صورت آنی به مرکز کنترل زمینی خود ارسال کند. این پهپاد در قالب شبکه نیز فعالیت می‌کند، که هر شبکه جمع‌آوری اطلاعات آن معمولا تشکیل شده است از 3 پهپاد و یک مرکز کنترل زمینی.
سبکی و قدرت تحرک بالا این پهپاد باعث شده است که علاوه بر 4 بخش اصلی نیروهای مسلح آمریکا یعنی: نیروهای زمینی، دریایی، هوایی و سپاه تفنگداران دریایی ، فرماندهی عملیات ویژه نیروهای مسلح آمریکا نیز که معمولا از تجهیزات پیشرفته تری نسبت به نیروهای عادی بهره می برد از این پهپاد سبک برای بحث جمع اوری اطلاعات استفاده کند.
در واقع می توان گفت که وزن کم قابلیت تحرک بالا را برای کاربران آن به ارمغان می آورد مهمترین خصیصه این پهپاد به حساب می آید. البته باید به این نکته اشاره کرد که به دلیل وزن پایین سامانه های همراه این پهپاد به مانند گونه های سنگین تر خود در سری " RQ " پرتعداد نیست اما بنا بر اعتراف کارشناسان دفاعی آمریکا این پهپاد در حال حاضر پیشرفته ترین پهپاد آمریکایی در کلاس پهپادهای سبک وزن و دست پرتاب به حساب می آید.
در حال حاضر بیش از 19 هزار فروند از این پهپاد تولید شده و به عبارتی به عنوان پرتیراژترین پهپاد آمریکایی عملیاتی در حال حاضر شناخته می شود. قیمت هر فروند از این پهپاد ها در حدود 35 هزار دلار و بهای هر واحد کامل آن در حدود 250 هزار دلار است.

 حدود 1.9 کیلوگرم وزن دارد و قادر است 60 تا 90 دقیقه پرواز مداوم داشته باشد. شعاع پرواز این پهپاد هم تا حدود 10 کیلومتر است. این پهپاد که از طریق پرتاب دستی پرواز خود را آغاز می کند، به کمک سامانه خلبان خودکاری خود، و با زوایه 45 درجه در مسیر تعیین شده، فرود می‌آید. RQ-11 قادر به جمع‌آوری اطلاعات، هدف‌یابی، اکتشاف، و پایش در روز و شب است.
طول بال‌‌های RQ-11 حدود 130 سانتی‌متر و طول خود پهپاد 109 سانتی‌متر است. موتور این پهپاد از نوع الکتریکی Aveox 27/26/7 است و متوسط سرعت آن 56 کیلومتر در ساعت است.
این پهپاد اولین بار در ارتش آمریکا مورد استفاده قرار گرفته اما عملکرد و کارایی فوق‌العاده آن موجب شده تا بسیاری از دیگر کشورها نیز این نوع پهپادها را به خدمت بگیرند.
RQ-11 اولین بار با نام FQM-151 معرفی شد و سپس در سال 2002 توسعه یافت و به فرم کنونی درآمد و از لحاظ ظاهری در کلاس پرنده‌های بزرگتر پرواز آزاد FAI (فدراسیون بین‌المللی صنایع هوایی) و F1C قرار گرفت.
این پهپاد نیاز به سکوی پرتاب نداشته و آغاز پرواز آن با پرتاب به صورت دستی است. سامانه پیشران این هواپیما از نوع Pusher (هل‌دهنده) و موتور آن الکتریکی است. در این نوع سامانه، ملخک‌ها پشت موتور قرار گرفته و هواپیما را به جلو می‌راند.
RQ-11 قادر است تا شعاع 10 کیلومتر و تا ارتفاع 150 متر از سطح محل پرتاب و 4600 متر از سطح دریا اوج بگیرد. این پهپاد می‌تواند با سرعت بین 45 تا 97 کیلومتر در ساعت پرواز کند.

پهپاد RQ-11

این پهپادها توسط پدافند ارتش مورد اصابت و سرنگون شده است و در حال حاضر در مرکز تحقیقات ارتش در حال بررسی است.

همچنین بسیاری از اطلاعات این پهپادها توسط مرکز جهاد و تحقیقات ارتش تخلیه شده است.
با این تفاسیر، این سومین عضو از خانواده پهپادهای شناسایی RQ است که به دام افتادنش توسط نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعلام شده و باید صبر کرد تا شاید در آینده اخبار دیگری از این نبرد اطلاعاتی منتشر شد.